Boekbespreking: *Radicale aanvaarding, Auteur Tara Brach.

Volgens de schrijfster begint de radicale aanvaarding door alles te accepteren van onszelf en in ons leven. Als het ware alles verwelkomen en omhelzen wat er komt. Met aandacht en zorg voor elk moment van onze huidige ervaring. Het accepteren van 'alles' houdt ook in dat we bewust zijn van wat er speelt in onze lichaam en geest, zonder het te proberen controleren of weg te duwen. Het is een innerlijk proces van acceptatie van de actuele huidige ervaring. Radicale aanvaarding betekent helder zien en erkennen wat er speelt binnenin onszelf. En wat we zien tegemoet gaan met een open, vriendelijk en liefdevol hart. Anders komen we terecht in een 'trance', vallen we terug in onze oude geconditioneerde gewoontes. We verliezen onszelf in gedachten en verhalen. Wanneer we terecht komen in onze verhalen (gedachten), verliezen we voeling met de huidige ervaring. We verlaten de ervaring van het huidige moment.

Wanneer we ons overgeven aan het moment en de verhalen in het hoofd los kunnen laten, dan ontplooit radicale aanvaarding in onszelf. Aanvaarding bestaat uit twee delen: helder zien en compassie. Het helder zien is de kwaliteit van bewustzijn (aandacht) in ons ervaring van moment tot moment. En dat brengt ons mindfulness: we zien het leven zoals het is! Het tweede deel van aanvaarding bestaat uit compassie. Compassie betekent ons vermogen om alles op een zachte, sympathieke manier te benaderen en ermee om te gaan, wat ook maar op ons pad komt. Het helder zien en compassie werkt samen en bevrijdt ons uit de 'trance'. Elke mens is in staat om radicale aanvaarding in zijn/haar leven aan te leren (toepassen van mindfulness). Stil worden en aandacht geven aan onze ervaring zijn de kleine 'zaadjes' van radicale aanvaarding.

Angst en aanvaarding.

Door 'ja' te zeggen tegen onze gevoelde angst, gaan we niet meer in strijd om de angst niet meer te voelen. In strijd gaan met negatieve gevoelens, dat maakt het alsmaar erger. Wanneer we ja zeggen tegen de angst, dan raken we niet verstrikt in de 'trance' van die angst. Dat is niet eenvoudig, omdat de gevoelens van angst soms ondraaglijk kunnen zijn. Maar wanneer we ons openstellen voor de angst en deze gaan verwelkomen, dan verliest hij aan kracht. De 'trance' verliest zijn kracht tegenover onszelf en onze belevingswereld.

De instelling die je aanneemt is superbelangrijk bij angstklachten. Als je een houding van acceptatie (de dingen nemen zoals ze zijn), niet-oordelen en niet-streven aanneemt kan (hoe raar het ook klinkt) je iets veranderen aan jouw eigen angstgevoelens. Door geen doel voor ogen te hebben (bijvoorbeeld, ik wil dat de angstgevoelens verdwijnen door meditatie!), stopt het streven. Vastklampen aan een bepaald doel doen we niet tijdens meditatie. We zetten de doe-modus aan, wanneer we een doel hebben. Er komen verwachtingen.

Er moet een resultaat worden bereikt. Er komt frustratie als het resultaat uitblijft! Op het gebied van de meditatie leidt 'zijn' tot verandering (de zijn modus), niet doen (doelen stellen!). Mediteren zonder doel helpt bij angstklachten omdat je gewoon de ervaringen tegemoet treed zonder bijkomend oordeel. Dat is juist mindfulness! Dat is nu het paradoxale! Er komt verandering in de angstgevoelens door ze aandacht te geven. Je bereikt het doel, namelijk controle over de angstgevoelens door juist geen doel te stellen. Mediteren zonder doel voor ogen.

Belangrijk is te ontdekken wat onze persoonlijke relatie is met je eigen angstgevoelens? Wil je ze weg? Zie je jouw eigen angstgevoelens als een vijand die moet worden bestreden? Door deze relatie te herkennen met je angstgevoelens kan je beslissen om anders tegenover deze gevoelens te staan. Dat door je eigen gebruikelijke persoonlijke aanpak niet meer te volgen. De nieuwe aanpak bestaat erin om eerst ruimte te maken voor angstgevoelens in jouw innerlijk leven. Laat ze komen, verwelkom ze. De impuls om ze te veranderen laten we los. Jij bent trouwens NIET die gevoelde angstgevoelens. Merk op hoe die angstgevoelens zich manifesteren in je lichaam en gedachten.

Ook aandacht voor de innerlijke dialoog die je voert! Met vriendelijkheid je angstgevoelens tegemoet gaan. En benoem de angst, kijk of ze verandert met de tijd. Adem met de ervaring mee! Maak contact met de adem en het lichaam. Probeer je aandacht te houden op het hier en nu en blijf rustig. Dat kan worden gestimuleerd door met volle bewustzijn een lichaamsoefening uit te voeren. Kijk naar wat er is? Wat ervaart je lijf? Wat gaat er om in de geest? Zijn er drukkende verhalen die gevolgd moeten worden? Laat je niet meeslepen door wat er is! Kijk met een scherpere focus naar de angstervaring. Probeer bijvoorbeeld, je aandacht scherper naar het lichaam te brengen. Luister naar de ervaring op het moment en besef dat ze verandert en niet blijvend is. Maak de angst als object van je aandacht. Dit kan je doen tijdens een meditatie die jouw het best ligt. En juist deze meditatie brengt jezelf in een bredere ruimte, veiligheid en stilte waaruit je eventueel adequate actie kunt ondernemen. En dus niet meer vervalt in oude reactiepatronen op angst.

We passen radicale aanvaarding toe door een pauze in te lassen. En daarbij te kijken wat er speelt binnenin jezelf en dit te benaderen met een ongeconditioneerde vriendelijkheid. We geven aandacht aan de gedachten en gevoelens. We merken op wat er is op dit moment. Zeg 'ja' tegen wat je binnenin ervaart (accepteer) en verwelkom de pijn en angst. Meer gedachten en verhalen produceren (oplossingen zoeken bijvoorbeeld, als we een moeilijke periode doormaken) brengt ons dieper in de trance. Dit maakt het erger want we zijn niet meer in staat op de ruwe pijn te voelen van de aanwezige emotie.

De eerste stap is dus onze aandacht brengen naar onze huidige innerlijke ervaring (focussen op de gevoelens en gewaarwordingen). Wat is er gaande? Wat vraagt mijn aandacht nu? Wat is er binnenin mezelf dat aanvaarding vraagt? Onrust? Pijn? We nemen daarbij een attitude van ongeconditioneerde vriendelijkheid aan. Belangrijk is dat we het ook gaan benoemen, wat we binnenin voelen. Er is angst! Er is verdriet aanwezig! Het is een manier om te zeggen, ik ZIE je! Door het te benoemen en het te herkennen, daardoor kunnen we uit die trance stappen. We gaan ons lijden niet meer ontkennen of wegduwen. We zeggen 'ja' tegen wat er is, onze huidige ervaring. Wanneer we akkoord gaan met wat er is, geven we het ruimte. Stuur een glimlach naar jouw innerlijke ervaring. Een glimlach zorgt ervoor dat we de 'flight fight response' gaan afzwakken.

Er bestaat geen recept om onszelf te bevrijden van de 'trance' van de angst. We kunnen wel heilzame keuzes maken: therapie volgen, medicijnen of een intense meditatie kan helpen. Wat zeker is dat we de angst onder ogen 'moeten' zien. Om onszelf te bevrijden uit de 'trance' moeten we de angst accepteren en de angst werkelijk voelen. Ook al zegt onze geest dat het 'te veel' is om dragen. In plaats van weg te lopen van de angst, gaan we nu de angst tegemoet. We verwelkomen de gevoelde angst. Dat is een totaal andere attitude die we aanleren want mensen zijn geconditioneerd om angst niet te willen. Ze doen alles om de angst maar niet te voelen.

We nemen daarbij een pauze en stellen ons de volgende vragen: Wat gebeurt er op dit moment? Wat vraagt er nu mijn aandacht? Wat vraagt er nu om aanvaarding? We focussen ons bijzonder op de plaatsten waar de gewaarwordingen van angst in het lichaam manifesteren. Angst manifesteert zich vaak in bepaalde lichaamszones (borststreek, keel, buik). Daar ligt juist de sleutel om te ontwaken uit de gevoelde angst. We maken ons los van de 'mentale verhalen' in ons hoofd door onze focus te verplaatsen. Dat door contact te maken met de gewaarwordingen in ons lichaam. Onze volledige aandacht brengen we naar onze angst. We zeggen 'ja' aan onze angst. We zijn bewust dat dit geen comfortabele situatie is. Wanneer we niet meer vechten tegen de gevoelde angst, dan gaan we een zekere vrijheid ervaren, onszelf zien loskomen van de angst.

*Brach, T. (2003). Radical Acceptance. Bantam Books.

 

Ik wens dat mensen die dagelijks angst of pijn ervaren, verzachting mogen vinden...

Namasté