Psychologie

Thema: omgaan met angst.

Wanneer we angst ervaren, dan vernauwt deze sterk onze kijk, onze focus. We zijn niet meer in staat om het ruimere te zien. Om echt te zien wat er speelt in jouw eigen beleving, gaan we ons lijden nu niet meer ontkennen of wegduwen. We zeggen 'ja' tegen wat er is, onze huidige ervaring. Wanneer we akkoord gaan met wat er is, geven we het ruimte. We laten het toe. We kunnen daarbij een visualisatieoefening doen. We nodigen onze angst uit om naast ons te zitten. We zijn daarbij volledig bewust van wat er speelt in ons bewustzijn. We zijn NIET de angst.

Dan openen we onze geest voor de ruimere omgeving. We worden bewust van de veranderende stroom van gedachten en gevoelens. We kijken wat rondom ons is. Bevinden we ons in de natuur, dan kijken we met aandacht naar deze mooie natuur. Je kan ook luisteren naar de geluiden rondom jezelf. Wanneer we aandacht hebben voor die ruimere 'space' komen we los van de grip die de angst uitoefent op ons. We verruimen daardoor onze aandacht, bewustzijn en focus.

Die paar momenten waarbij we onze aandacht verplaatsen naar de ruimere omgeving, dat zorgt ervoor dat we niet verder worden meegesleurd in die vernietigende stroom van angstgevoelens. We vergroten onze blik op het ganse gebeuren. We zien helderder wat er nu speelt. We zitten niet meer vast in die vernauwde focus. Door meditatie kan je verder oefenen om die vaardigheid 'ruimte maken' verder te ontwikkelen. Het is vanuit die ruimte dat je eventueel effectievere actie kunt ondernemen: zorg dragen voor jezelf.

Ik wens dat mensen die dagelijks angst of pijn ervaren, verzachting mogen vinden...

Namasté

Angst en meditatie.

Wanneer we angst ervaren, dan vernauwt deze sterk onze kijk, onze focus. We zijn niet meer in staat om het ruimere te zien. Om echt te zien wat er speelt in jouw eigen beleving, gaan we ons lijden nu niet meer ontkennen of wegduwen. We zeggen 'ja' tegen wat er is, onze huidige ervaring. Wanneer we akkoord gaan met wat er is, geven we het ruimte. We laten het toe. We kunnen daarbij een visualisatieoefening doen. We nodigen onze angst uit om naast ons te zitten. We zijn daarbij volledig bewust van wat er speelt in ons bewustzijn. We zijn NIET de angst.

Dan openen we onze geest voor de ruimere omgeving. We worden bewust van de veranderende stroom van gedachten en gevoelens. We kijken wat rondom ons is. Bevinden we ons in de natuur, dan kijken we met aandacht naar deze mooie natuur. Je kan ook luisteren naar de geluiden rondom jezelf. Wanneer we aandacht hebben voor die ruimere 'space' komen we los van de grip die de angst uitoefent op ons. We verruimen daardoor onze aandacht, bewustzijn en focus.

Die paar momenten waarbij we onze aandacht verplaatsen naar de ruimere omgeving zorgt ervoor dat we niet verder worden meegesleurd in die vernietigende stroom van angstgevoelens. We vergroten onze blik op het ganse gebeuren. We zien helderder wat er nu speelt. We zitten niet meer vast in die vernauwde focus. Door meditatie kan je verder oefenen om die vaardigheid 'ruimte maken' verder te ontwikkelen. Het is vanuit die ruimte dat je eventueel effectievere actie kunt ondernemen: zorg dragen voor jezelf.

Pijn en angst: persoonlijke beleving.

Ik ben op een bepaalde manier gewoon van te reageren om een naar gevoel te verdringen of een onaangenaam gevoel te vermijden. Recent ervaar ik dat er heel veel energie verspil om ook bepaalde ervaringen vast te houden. Bij het opkomen van angst kom ik automatisch terecht in een stroom van gedachten, gevoelens maar vooral handelingen waarbij ik denk dat ik ze moet uitvoeren. Er moet onmiddellijk iets worden gedaan.

Vechten tegen of vermijden helpt niet. Het brengt ons verder van het huidige moment. Het brengt ons nog meer lijden omdat elke reactie (o.a. vermijden of verdringen) uitmondt in een wanhopig gevoel dat hersteld moet worden. We brengen ons lichaam automatisch verder in een cognitief, emotioneel en fysiek ongemak. Deze spiraal kunnen we doorbreken door deze automatische reacties los te laten.

Belangrijk is om te beseffen dat er ALTIJD wel angst of pijn op mijn pad zal komen. We gaan de onprettige gevoelens niet vermijden of verdringen. We blijven bij het onaangename. We gaan ons juist openstellen voor het onaangename. Ik neem geen afstand wat er is, maar kijk intenser, luister en voel. Laat elke ervaring komen en gaan. We herkennen wat er nu is en geven het aandacht. We gaan alles wat in het bewustzijn komt zien als een object dat we kunnen observeren. Ik stel me open voor alle vormen van denken, ook voor negatief denken. Ik kijk dan naar de toonhoogte. Ik erken de gemoedstoestand waar ik nu inzit, ik erken het. Wanneer er angst komt, kijk ik ernaar. Ik voel de gevoelens opkomen en kijk ernaar hoe ze verdwijnen. Daarbij ben ik mild voor jezelf en probeer te ontspannen, want dat kan daarbij helpen. Maar ben vooral opmerkzaamheid en aanwezig in de ervaring nu.

Boekbespreking: *Radicale aanvaarding, Auteur Tara Brach.

Volgens de schrijfster begint de radicale aanvaarding door alles te accepteren van onszelf en in ons leven. Als het ware alles verwelkomen en omhelzen wat er komt. Met aandacht en zorg voor elk moment van onze huidige ervaring. Het accepteren van 'alles' houdt ook in dat we bewust zijn van wat er speelt in onze lichaam en geest, zonder het te proberen controleren of weg te duwen. Het is een innerlijk proces van acceptatie van de actuele huidige ervaring. Radicale aanvaarding betekent helder zien en erkennen wat er speelt binnenin onszelf. En wat we zien tegemoet gaan met een open, vriendelijk en liefdevol hart. Anders komen we terecht in een 'trance', vallen we terug in onze oude geconditioneerde gewoontes. We verliezen onszelf in gedachten en verhalen. Wanneer we terecht komen in onze verhalen (gedachten), verliezen we voeling met de huidige ervaring. We verlaten de ervaring van het huidige moment.

Wanneer we ons overgeven aan het moment en de verhalen in het hoofd los kunnen laten, dan ontplooit radicale aanvaarding in onszelf. Aanvaarding bestaat uit twee delen: helder zien en compassie. Het helder zien is de kwaliteit van bewustzijn (aandacht) in ons ervaring van moment tot moment. En dat brengt ons mindfulness: we zien het leven zoals het is! Het tweede deel van aanvaarding bestaat uit compassie. Compassie betekent ons vermogen om alles op een zachte, sympathieke manier te benaderen en ermee om te gaan, wat ook maar op ons pad komt. Het helder zien en compassie werkt samen en bevrijdt ons uit de 'trance'. Elke mens is in staat om radicale aanvaarding in zijn/haar leven aan te leren (toepassen van mindfulness). Stil worden en aandacht geven aan onze ervaring zijn de kleine 'zaadjes' van radicale aanvaarding.

Angst en aanvaarding.

Door 'ja' te zeggen tegen onze gevoelde angst, gaan we niet meer in strijd om de angst niet meer te voelen. In strijd gaan met negatieve gevoelens, dat maakt het alsmaar erger. Wanneer we ja zeggen tegen de angst, dan raken we niet verstrikt in de 'trance' van die angst. Dat is niet eenvoudig, omdat de gevoelens van angst soms ondraaglijk kunnen zijn. Maar wanneer we ons openstellen voor de angst en deze gaan verwelkomen, dan verliest hij aan kracht. De 'trance' verliest zijn kracht tegenover onszelf en onze belevingswereld.

De instelling die je aanneemt is superbelangrijk bij angstklachten. Als je een houding van acceptatie (de dingen nemen zoals ze zijn), niet-oordelen en niet-streven aanneemt kan (hoe raar het ook klinkt) je iets veranderen aan jouw eigen angstgevoelens. Door geen doel voor ogen te hebben (bijvoorbeeld, ik wil dat de angstgevoelens verdwijnen door meditatie!), stopt het streven. Vastklampen aan een bepaald doel doen we niet tijdens meditatie. We zetten de doe-modus aan, wanneer we een doel hebben. Er komen verwachtingen.

Er moet een resultaat worden bereikt. Er komt frustratie als het resultaat uitblijft! Op het gebied van de meditatie leidt 'zijn' tot verandering (de zijn modus), niet doen (doelen stellen!). Mediteren zonder doel helpt bij angstklachten omdat je gewoon de ervaringen tegemoet treed zonder bijkomend oordeel. Dat is juist mindfulness! Dat is nu het paradoxale! Er komt verandering in de angstgevoelens door ze aandacht te geven. Je bereikt het doel, namelijk controle over de angstgevoelens door juist geen doel te stellen. Mediteren zonder doel voor ogen.

Belangrijk is te ontdekken wat onze persoonlijke relatie is met je eigen angstgevoelens? Wil je ze weg? Zie je jouw eigen angstgevoelens als een vijand die moet worden bestreden? Door deze relatie te herkennen met je angstgevoelens kan je beslissen om anders tegenover deze gevoelens te staan. Dat door je eigen gebruikelijke persoonlijke aanpak niet meer te volgen. De nieuwe aanpak bestaat erin om eerst ruimte te maken voor angstgevoelens in jouw innerlijk leven. Laat ze komen, verwelkom ze. De impuls om ze te veranderen laten we los. Jij bent trouwens NIET die gevoelde angstgevoelens. Merk op hoe die angstgevoelens zich manifesteren in je lichaam en gedachten.

Ook aandacht voor de innerlijke dialoog die je voert! Met vriendelijkheid je angstgevoelens tegemoet gaan. En benoem de angst, kijk of ze verandert met de tijd. Adem met de ervaring mee! Maak contact met de adem en het lichaam. Probeer je aandacht te houden op het hier en nu en blijf rustig. Dat kan worden gestimuleerd door met volle bewustzijn een lichaamsoefening uit te voeren. Kijk naar wat er is? Wat ervaart je lijf? Wat gaat er om in de geest? Zijn er drukkende verhalen die gevolgd moeten worden? Laat je niet meeslepen door wat er is! Kijk met een scherpere focus naar de angstervaring. Probeer bijvoorbeeld, je aandacht scherper naar het lichaam te brengen. Luister naar de ervaring op het moment en besef dat ze verandert en niet blijvend is. Maak de angst als object van je aandacht. Dit kan je doen tijdens een meditatie die jouw het best ligt. En juist deze meditatie brengt jezelf in een bredere ruimte, veiligheid en stilte waaruit je eventueel adequate actie kunt ondernemen. En dus niet meer vervalt in oude reactiepatronen op angst.

We passen radicale aanvaarding toe door een pauze in te lassen. En daarbij te kijken wat er speelt binnenin jezelf en dit te benaderen met een ongeconditioneerde vriendelijkheid. We geven aandacht aan de gedachten en gevoelens. We merken op wat er is op dit moment. Zeg 'ja' tegen wat je binnenin ervaart (accepteer) en verwelkom de pijn en angst. Meer gedachten en verhalen produceren (oplossingen zoeken bijvoorbeeld, als we een moeilijke periode doormaken) brengt ons dieper in de trance. Dit maakt het erger want we zijn niet meer in staat op de ruwe pijn te voelen van de aanwezige emotie.

De eerste stap is dus onze aandacht brengen naar onze huidige innerlijke ervaring (focussen op de gevoelens en gewaarwordingen). Wat is er gaande? Wat vraagt mijn aandacht nu? Wat is er binnenin mezelf dat aanvaarding vraagt? Onrust? Pijn? We nemen daarbij een attitude van ongeconditioneerde vriendelijkheid aan. Belangrijk is dat we het ook gaan benoemen, wat we binnenin voelen. Er is angst! Er is verdriet aanwezig! Het is een manier om te zeggen, ik ZIE je! Door het te benoemen en het te herkennen, daardoor kunnen we uit die trance stappen. We gaan ons lijden niet meer ontkennen of wegduwen. We zeggen 'ja' tegen wat er is, onze huidige ervaring. Wanneer we akkoord gaan met wat er is, geven we het ruimte. Stuur een glimlach naar jouw innerlijke ervaring. Een glimlach zorgt ervoor dat we de 'flight fight response' gaan afzwakken.

Er bestaat geen recept om onszelf te bevrijden van de 'trance' van de angst. We kunnen wel heilzame keuzes maken: therapie volgen, medicijnen of een intense meditatie kan helpen. Wat zeker is dat we de angst onder ogen 'moeten' zien. Om onszelf te bevrijden uit de 'trance' moeten we de angst accepteren en de angst werkelijk voelen. Ook al zegt onze geest dat het 'te veel' is om dragen. In plaats van weg te lopen van de angst, gaan we nu de angst tegemoet. We verwelkomen de gevoelde angst. Dat is een totaal andere attitude die we aanleren want mensen zijn geconditioneerd om angst niet te willen. Ze doen alles om de angst maar niet te voelen.

We nemen daarbij een pauze en stellen ons de volgende vragen: Wat gebeurt er op dit moment? Wat vraagt er nu mijn aandacht? Wat vraagt er nu om aanvaarding? We focussen ons bijzonder op de plaatsten waar de gewaarwordingen van angst in het lichaam manifesteren. Angst manifesteert zich vaak in bepaalde lichaamszones (borststreek, keel, buik). Daar ligt juist de sleutel om te ontwaken uit de gevoelde angst. We maken ons los van de 'mentale verhalen' in ons hoofd door onze focus te verplaatsen. Dat door contact te maken met de gewaarwordingen in ons lichaam. Onze volledige aandacht brengen we naar onze angst. We zeggen 'ja' aan onze angst. We zijn bewust dat dit geen comfortabele situatie is. Wanneer we niet meer vechten tegen de gevoelde angst, dan gaan we een zekere vrijheid ervaren, onszelf zien loskomen van de angst.

*Brach, T. (2003). Radical Acceptance. Bantam Books.

Wat is er werkelijk belangrijk?

Geluk kunnen we niet nastreven door steeds meer te bezitten, nog meer en steeds meer. Heel veel mensen zijn daarop gans hun leven gefocust. Door steeds doelen na te streven, door steeds verandering te willen in het huidig moment, verliezen we ook het contact met het huidige moment. Belangrijk is om vanuit een stiltemoment steeds meer aandacht te brengen in het nu moment. Want daar ligt juist ons geluk. Als is het maar een klein verbetering van de kwaliteit van aandacht voor het nu moment, dat gaan we voelen. Hoe meer je voeling krijgt met je eigen lichaam, zal je die kleine geluksmomenten steeds vaker opmerken. Die geluksmomenten, die ook in jouw lichaam manifesteren.

Belangrijk is om steeds alert te zijn voor de verleidingen van onze eigen geest die ons steeds weg van het huidige moment brengt. Kwaliteit van aandacht brengen voor de dagelijkse activiteiten die we doen. Ook mogen we de kracht van verbondenheid met anderen niet onderschatten. Kan ik meer kwaliteit van aandacht brengen in de relaties met anderen? Ook dat brengt ons geluk. Gelukservaringen zijn vaak sterk verbonden met de manier waarop we zelfs in het leven staan en met anderen, vanuit negatief doemdenken of vanuit een vriendelijke houding.

Als we iets aangenaams ervaren, gaan we reageren. Meestal op een geconditioneerde manier gaan we reageren. Wat doe ik als de ervaring van plezier komt? Toelaten of saboteren! Belangrijk is dat we tot het besef komen dat er een ‘regel’ bestaat dat zegt: ‘Plezier beleven, dat moet je verdienen!’ Eerst werken. Je mag ook niet te veel plezier beleven, want zo is het leven niet. We worden met schuldgevoelens geconfronteerd. Vaak verdringen mensen plezier, uit angst, voelen zich geremd omdat het zo niet hoort. Volwassenen moeten zich gedragen. Wat zouden andere mensen dan wel niet denken? Kan ik het toelaten om intens het aangenaam moment te ervaren in volle glorie?

Wat heel belangrijk is daarbij dat men een groter bewustzijn krijgt voor de activiteiten. Vooral welke impact deze activiteiten hebben op het lichaam (reacties en responsen). Is er een afkeer? Is er een gehechtheid? Wat zijn de bijhorende gedachten daarbij, observeer ze, onderzoek ze...

We reageren meestal op verschillende manieren op een situatie:

– reageren op een situatie, we willen dat de ervaring weggaat of we gaan een bepaalde situatie vermijden. We zijn afwezig of we schakelen om naar andere dingen die ons gaan bezighouden. Of we kunnen de ervaring op het moment niet loslaten, of we willen iets anders.

– antwoorden op een situatie is iets geheel anders: we geven de situatie onze volle aandacht. We observeren onze gedachten, gewaarwordingen en gevoelens daarbij. We treden in ‘actie’ op een situatie, los van de emotionele greep.

Reageren doen we vaak op een situatie (ervaring) vanuit een zekere gevoelde impulsiviteit van binnenin het lichaam. Er komen oordelen en laten ons meeslepen en reageren via oude patronen (situaties vermijden, relativeren, vasthouden, enz.). Door mindfulness leren wij te reageren op een situatie vanuit de intentie bewust in het leven te staan. Om ernaar te kijken met mildheid en mededogen naar onszelf toe. We gaan antwoorden met krachtige en milde helderheid, in plaats van onhandig te reageren. We geven aandacht en ruimte aan wat er nu is.

Iedere ervaring (zowel negatieve als positieve) heeft drie componenten: gedachten, emoties en lichamelijke gewaarwordingen. Deze drie elementen staan in continu wisselwerking met elkaar. Maar er is ook onze relatie met de specifieke negatieve ervaring: meestal willen we deze vermijden. We willen niet wat hier is, zijn afwezig, verveeld of gaan we de ervaring maximaliseren of minimaliseren? Elke mens heeft zo'n zijn eigen vaste reactiepatronen om te reageren op iets onaangenaams, op een onaangenaam gevoel. Sommige reactiepatronen zijn in ons dagelijks leven vrij dominant en reageren vaak op dezelfde manieren. Wij zoeken afleidingen, gaan vermijden of relativeren. Misschien komen er piekersessies of we gaan intens nadenken. Dit brengt op zich spanning teweeg en nog meer onaangename gevoelens. Anders reageren dan het gebruikelijk patroon vraagt moed en inspanning, het zal in het begin vreemd aanvoelen.

Er zijn nu eenmaal situaties die we niet kunnen veranderen. We willen niet wat er is. De geest zoekt naar een oplossing. Dit gebeurt op een automatische manier en steeds weer. Dit hebben we niet in de hand. De geest raast door. Hij zal het onoplosbaar probleem trachten op te lossen. Als we dit niet loslaten (zeker bij stemmingsvermindering) zal dit een gevoel van hulpeloosheid veroorzaken en daarbij sombere gevoelens of depressieve gevoelens oproepen. Niets doen betekent in deze context, met wijsheid beslissen om de situatie niet te willen controleren. Ze accepteren zonder innerlijke strijd te leveren. Gewoon aanwezig blijven, zonder dwangmatig oplossingen te zoeken en ruimte geven aan je gevoel. Dat vraagt veel moed. We nemen onze verantwoordelijkheid.

Attitude van een beginnersgeest.

Als kind leer je, hoe een auto eruit ziet. Hoe het is om met meisjes of jongens te spelen. Wat vuur kan doen met je! Deze levenservaringen stapelen op gedurende je ganse leven. De geest slaat al die gebeurtenissen en ideeën rondtrend jouw ervaringen op. Dat is een taak van de geest. Deze opstapelingen van ervaringen zorgen ervoor dat we kunnen anticiperen op wat er gebeurt, of wat er te gebeuren valt. We kunnen ons deels voorbereiden op wat komt. Soms is dat noodzakelijk om beroep te doen op die opgedane kennis om te navigeren in het leven.

Persoonlijke beleving:

Waar schuilt het gevaar zich in mijn eigen leven? Ik moet bijzonder waakzaam zijn voor de momenten waarbij de harde stem spreekt: dat ken ik? Dat is hier saai, dat heb ik al gedaan! Want dan sta ik niet volledig open voor wat ik nu ervaar. Ik bestempel de situatie als gekend en al reeds ervaren. Het is niet meer interessant genoeg voor mijn geest. Het gevaar ligt erin dat de aandacht verdwijnt naar andere zaken. Ik ben niet volledig hier, in het NU. Ik doe geen moeite meer om het gekende opnieuw te ervaren.

De kans om iets anders of nieuws te beleven (in het gekende) verdwijnt daarmee. We baseren ons op het gekende en denken dat dit de realiteit is. Toch elke gelijkaardige ervaring kan anders ervaren worden, misschien verrassend. Je kan bijvoorbeeld over een persoon denken, hoe hij/zij is in de omgang. We vormen een beeld van die persoon en denken daarbij dat dit de realiteit is. Nochtans de realiteit kan anders zijn.

INZICHTEN BOEDDA

Wat is de juiste weg? Wat is de sleutel tot geluk? Het najagen brengt ons juist het tegenovergestelde. Geluk nastreven uit bronnen buiten jezelf en dingen verzamelen zoals geld, huizen en prestige?

Toch een deel van ons bewustzijn weet dat er meer is, dat er iets groters bestaat (los van de materiële wereld), dat ons geluk schenkt. Elke mens heeft als het ware een 'ontwaakperiode' nodig om tot dat besef te komen. Je kan gelukkiger, intenser en vrijer worden als het hart ontwaakt.

Na een periode van egoworsteling komt het besef dat er iets is, dat van je houdt en altijd bij jou is, jouw eigen ziel. Dat zieltje stuurt jouw diepere zelf. Je hoeft de ziel alleen maar te leren herkennen. Tijdens een training leer je je eigen ziel opmerken waarbij wellicht nieuwe groeikansen zich aandienen. Geluk zit gewoon in je.

Communiceren met je zachte stem (heilzaam spreken).

Door op een andere effectievere manier te communiceren, (belichaamd communiceren) volgen we niet het typische reactief patroon dat we meestal (automatisch) doen. We praten niet vanuit een gevoelde emotie, frustratie. Deze stijl van communiceren is zacht. Bij belichaamd communiceren horen we onze zachte hartstem, blijven we in het lichaam gecentreerd. We geven ruimte aan wat er is en zijn bewust van de verbale reactiviteit.

Communiceren vanuit 'gewaarzijn' doen we als volgt: we stoppen en brengen onze aandacht naar binnen. Wij kijken naar wat er is en nemen een ademruimte. Daarbij onze tijd nemen om te kijken naar onze intenties, impulsen. Wat willen we precies bereiken met 'wat' we willen zeggen? Zolang we gespannen en emotioneel zijn, is het beter om te wachten met het antwoord. Adem eventueel naar de plek waar je spanning voelt, daarbij openen en verzachten. Vanuit deze verzachting kan je nu kiezen om een niet reactief (opbouwend) antwoord geven.

Als we willen antwoorden op een bepaalde situatie, dan moeten we stil worden en de aandacht naar binnen richten. Even halt houden bij onze intentie, wat we met woorden willen bereiken. Je gaat elke ervaring onderzoeken op dat moment. Wat zijn mijn intenties om nu te spreken? Je kan dieper gaan onderzoeken wat de verwachtingen en eigen drijfveren zijn in de communicatie. Daarbij oplettend zijn voor je eigen interpretaties, want interpretaties omvatten niet de volledige waarheid. Interpretaties moeten steeds worden getoetst of ze wel kloppen met de realiteit.

Niet reageren, maar antwoorden betekent ook dat er niet gesproken wordt vanuit een gevoelde emotie. Onze woorden zullen dan hard zijn. Niet reageren, maar adequaat antwoorden vraagt ook dat men de gevoelde emotie, de spanning of de impulsen bij zichzelf herkend. De vaardigheid is daarbij dat men niet reageert, zich daardoor niet laat meespelen. Wanneer de communicatie niet vertroebelt is door een emotie, dan kunnen we antwoorden op een situatie. Door die helderheid is er een keuzemoment, hoe we het best antwoorden. Je kan jezelf daarbij de vragen stellen: kan ik begrip en vrede communiceren? Kan ik beter luisteren?

Heilzaam spreken is niet eenvoudig. Het is een vaardigheid dat je niet zomaar kan toepassen. Het vraagt oefening en inzicht. Het is al een grote stap als je bij jezelf de drukkende impulsen of de spanning herkent om 'jouw gedacht' uit te spreken. Dat is een belangrijke stap. Je merkt de emotionele vertroebeling bij jezelf. Er is een zekere zachtheid nodig bij jezelf om daarmee om te gaan. Zeker wanneer bepaalde verwachtingen of drukkende emoties opduiken die betrekking hebben tot het gesprek. Het is ook belangrijk om even stil te staan waar je die vaardigheid (niet reageren maar antwoorden vanuit gewaarzijn!) kunt toepassen.

Heilzaam handelen en nieuwe keuzes maken.

Als ik iets wil, neem ik actie vanuit een houding van heilzaam handelen. Ik stel 'alles' in het werk om een bepaald doel te bereiken. Ik vertrek vanuit een bepaalde visie, een geloof in mezelf en beseffend dat het nastreefde doel goed voor mij zal zijn. Ook beseffen dat doelen nastreven ook onrust kan brengen en dat het denken over de doelen, overdag stress kan opbouwen. Alertheid is nodig want hoe drukker ik doelen nastreef, hoe er meer spanning komt in mijn lichaam!

Vanuit mijn ervaring besef ik heel goed, wanneer ik iets wil, dat het niet zomaar komt. Ik moet er iets voor doen. Consequent zijn voor mezelf betekent ook de realiteit helder zien. Niet van de situatie weglopen, het niet ontkennen maar met mildheid accepteren hoe ze nu is. En vanuit die helderheid kan ik dan heilzame actie ondernemen. Belangrijk is om prioriteiten te stellen en daarbij beslissingen te nemen wat er daarbij moet gebeuren.

Kan ik ieder moment als nieuwe keuze leven?

Je kan inderdaad elk moment nieuwe keuzes maken. Het vraagt om stil te worden en te luisteren. Dan kan je je hartstem horen. Om een nieuwe keuze te maken moet er eerst helderheid komen in het moment. Dus, we moeten eerst loskomen van de emotionele inertie die een situatie soms oproept. We reageren niet op impulsen om onmiddellijk te handelen.

Je kan pas een wijze keuze nemen als we verder kijken dan naar de gevoelde impuls of emotie. Ons gewaarzijn biedt de kans om wijze keuzes te maken in het nu moment. Ik kan kiezen om me niet te laten leiden door geconditioneerde reacties of mijn keuze te laten bepalen door saboterende gedachten. Observatie is hierbij belangrijk met een beginnersgeest. Ik kijk naar datgene wat ik doe om het moment. Ik reageer niet onmiddellijk op de situatie. Later kan ik door een reflectiemoment, dieper kijken naar mijn motivaties voor het vertoond gedrag. Vanuit dit gewaarzijn kan ik dan anders reageren op bepaalde

activiteiten omdat ik tot dieper inzicht ben gekomen, dus andere nieuwe keuzes maken.

nieuwe keuze: bepaalde situaties eisen een onmiddellijke reactie (gedachte)! Is dat zo? In 'gewaarzijn' is er een keuzemoment. Reageer ik vanuit een gevoelde emotie, vanuit een drang om te reageren? Een heilzame intentie van me is om meteen onmiddellijke reacties los te laten. Mijn geconditioneerde gewoonte niet meer te volgen. Ik kijk eerst wat er zich toont, zowel binnenin als in mijn omgeving. Ik reageer niet meer vanuit mijn emotionele inertie.

nieuwe keuze: mijn intentie bestaat erin om effectiever te communiceren en alert te zijn voor mijn eigen interpretaties. Ik laat mijn woorden niet meer bepalen vanuit mijn gevoels- en gedachtewereld. De nieuwe keuze die ik nu maak is, een stap achteruit zetten! Ik onderzoek mijn intenties om te gaan praten. Is er emotionele vertroebeling aanwezig? Ik weet dat mijn waarneming is gekleurd en dat mijn interpretaties niet 'de waarheid' zijn. De realiteit omvat meer.

nieuwe keuze: ik laat oordelen over mensen en over mezelf los. Wanneer ik merk dat er oordelen zijn, laat ik ze los.

nieuwe keuze: wanneer er onaangename gevoelens zijn, laat ik ze toe. Ik luister ernaar, hoe ze zich manifesteren in mijn eigen lichaam. Ik probeer te verzachten. Ik verlies me niet in 'gedrag' om de onaangename gevoelens kwijt te willen. Ik besef dat onaangename gevoelens komen en gaan. Ik stel mezelf de vraag: hoe kan ik nu het best voor mezelf zorgen?

Heilzaam begrijpen (nobele waarheid).

Pijn en plezier hoort bij het leven. Plezier beleven, daar willen we steeds meer van. Pijn, dat willen we niet. We doen er alles voor om pijn niet te ervaren. Heilzaam begrijpen betekent zien dat het allemaal deel uitmaakt van het leven. Dit is nu eenmaal zo. Pijn, ongemak en negatieve levenservaringen horen nu eenmaal in het leven.

Persoonlijke beleving:

Heilzaam begrijpen betekent voor me: geluk, zoals elke mens meestal ervaart (gezinsleven, relatie, werk, enz.), dat ontbrak in mijn leven. Vroeger kwam heel vaak de klaagmodus naar boven: waarom ervaar ik dit niet? Wat is er mis met me? Er kwam steeds een innerlijke strijd in mezelf. Heilzaam begrijpen betekent voor me: de strijd staken, mezelf niet meer in de klaagmodus wentelen. Ik kijk naar mijn realiteit zoals hij is, ook al is het een harde realiteit. Daardoor krijg ik geleidelijk enige helderheid en duidelijkheid. Ik accepteer mijn situatie hoe ze NU is. Ik ervaar daarbij de innerlijke pijn en het verdriet, omdat de drang er nog steeds is (overdenken), hoe alles zou moeten verlopen.

Die gedachten duiken nog dikwijls op. Toch ze zijn niet meer zo overweldigend. Ze overmeesteren me net niet, zoals vroeger. Ik reageer niet meer op opkomende gedachten, die me onmiddellijk een negatief gevoel geven. Ik besef ook dat een negatief gevoel komt maar ook verdwijnt. Ik ga niet in strijd met mijn ervaren gevoelens. Ze zijn er, komen en gaan, zowel de negatieve als de positieve gevoelens.

Heilzaam begrijpen betekent ook voor me: gewaarworden van mijn opinies en verhalen. Wat vertellen ze me op dit moment? Het goed beseffen, dat deze verhalen me verder weg brengen van het huidig moment. Ze activeren een denk-modus, een 'doem' denken soms. Ze maken een realiteit dat meestal anders is dan de ervaren realiteit. Ik tracht steeds naar personen of situaties te kijken vanuit een beginnersgeest. Dat is niet eenvoudig, omdat de concepten, opinies en verhalen steeds opduiken in het huidige moment.

De eerste nobele waarheid vertelt me dat ik me niet mag afleiden van de pijn en verdriet die ik draag. Wat is er nu? Plezier, pijn of ongemak. Persoonlijk stel ik me volledig open voor wat er nu is. Vanuit heilzaam begrijpen besef ik dat er in het huidige moment plaats is voor pijn en plezier, voor ongemak of een intens korte gelukservaring, een samenspel van zowel negatieve of positieve gevoelens. Ik geef de strijd op om de negatieve ervaringen niet te willen, ze zijn welkom. Ik reageer niet via mijn oude gewoontepatronen. Pijn vermijd ik niet meer. De frustratie of ongenoegen dat ik voel zie ik onder ogen. De discrepantie tussen wat er is en hoe ik het zou willen op het moment laat ik los. Ik reageer niet meer op een ervaren impuls om daarbij iets te veranderen. Ik focus me niet meer op wat er niet is. Wat er in mijn leven niet is, met de daarbij horende gedachtegangen daarover laat ik los. Ik focus op wat ik nu ervaar. Het ongemak en de bijhorende gedachten (wat er niet is in mijn persoonlijk leven) zijn er nog steeds. Ze brengen niet meer lijden in mijn leven, grote piekersessies komen niet meer.

Psycho-educatie, iets voor jou ?

Ik leerde op een bepaald moment iets heel belangrijks. Een mens functioneert vanuit twee innerlijke bronnen. Enerzijds het ego dat steeds de bovenhand probeert te krijgen. En anderzijds het diepere Zelf dat spontaan opduikt, via onze gevoelens en de intuïtie. In een training leer je een duidelijk onderscheid maken tussen jouw eigen twee innerlijke bronnen en samen stemmen we deze beter op elkaar af.

Als het diepere zelf groeit, neemt de kracht van jouw hart toe. De betrouwbaarste raad die we kunnen krijgen, is deze vanuit onze intuïtie en gevoel, gestuurd door ons hart. Door in contact te komen met het ware zelf, zal jouw denken drastisch veranderen. Het blijft een proces dat stap voor stap verloopt, zolang het bewustzijn groeit. Bepaalde situaties moeten misschien worden gecorrigeerd of mentaal worden herzien.

Meditatie

Instructies voor het mediteren.

Belangrijk is om voor jezelf een vast tijdstip te bepalen wanneer je wilt gaan oefenen. Ook op voorhand bepalen hoe lang je wilt gaan mediteren. je kan ook daarbij een positieve redenen bedenken om te blijven oefenen. Het gaat hierbij om een meditatieoefening te kiezen waar je het meest baat bij hebt. Dat vraagt een onderzoekende instelling bij jezelf. Kortom, regelmatig, dagelijks en kort mediteren is aan te raden, boven eenmalige langdurige meditatieoefeningen. Continuïteit in de oefeningen is noodzakelijk. Soms kan een oefening die je niet bijzonder vindt, wanneer je deze toch doet, voor aangename verrassingen zorgen.

Persoonlijke beleving:

Ik stond niet open voor bijvoorbeeld meditatie en yoga, bepaalde gedachten stuurden mijn gedrag. Mijn gedachten ben ik niet! Door een tijdje yoga en meditatie te doen heb ik de waarde ervan ingezien. Geen tijd om te oefenen bestaat niet! Meditatie en Mindfulness is ook mijn nieuwe levenswijze dat onderhouden dient te worden.

Pijnervaring en meditatie.

Pijn ervaren is een onaangenaam iets. We reageren meestal op een geconditioneerde manier op pijnervaringen, klagen over de pijn, oordelen komen. De natuurlijke reactie van elke mens is dat zij/hij door de pijn gespannen zal worden: je wilt het weg, ervan af. Wat we zeker weten is, dan pijn soms niet te vermijden is.

Bij meditatie gaan we met pijn om op de volgende manier: we blijven aanwezig bij de pijnervaringen met mildheid. Gedachten die bij de pijn horen laten we los (want dan wordt er nog erger). We klampen er ons niet aan vast. We kijken ernaar en blijven bij de pijn. Daarbij ademen en kijken of we de pijn kunnen verzachten en erin ademen. De adem is daarbij ons ankerpunt. In volle bewustzijn met aandacht gaan we bij de pijn blijven, ook de intensiteit kan worden benoemd: Is er een episch centrum? De kunst bestaat erin om de pijn toe te laten, de pijn te accepteren. Er anders mee leren omgaan dan de gebruikelijke reactie van een mens op pijn. Tegen jezelf zeggen: oké, daar ben je pijn! Ik wil jou onderzoeken, niet weglopen!

In gewaarzijn gaan we anders om met pijn. In gewaarzijn herkennen we de pijn. We maken het niet erger door ons er tegen te verzetten. Ademen, vanuit ons gewaarzijn naar pijn om ze niet kwijt te raken. De pijn wordt aanvaard. We observeren met nieuwsgierigheid naar de pijn. Gedachten over de pijn laten we gaan. Hoe vertoont de pijn zich? Pijn is een onaangename gewaarwording, vechten ertegen heeft geen zin.

We reageren niet via de doe-modus op de pijn. Laat het zijn. Gedachten zullen komen als reactie op de pijn. Het probleem wordt daardoor nog versterkt als we onszelf verliezen in die gedachten. In gewaarzijn reageren we niet op deze drukkende gedachten en geven aandacht aan de gevoelde pijn. Dat is niet eenvoudig. Meestal willen we die pijn niet en doen we er alles voor om deze niet te willen. Deze keer laten we ze toe. We ademen ernaar. De afkeergevoelens over de pijn laten we los.

Angst en meditatie.

Wanneer we angst ervaren, dan vernauwt deze sterk onze kijk, onze focus. We zijn niet meer in staat om het ruimere te zien. Om echt te zien wat er speelt in jouw eigen beleving, gaan we ons lijden nu niet meer ontkennen of wegduwen. We zeggen 'ja' tegen wat er is, onze huidige ervaring. Wanneer we akkoord gaan met wat er is, geven we het ruimte. We laten het toe. We kunnen daarbij een visualisatieoefening doen. We nodigen onze angst uit om naast ons te zitten. We zijn daarbij volledig bewust van wat er speelt in ons bewustzijn. We zijn NIET de angst.

Dan openen we onze geest voor de ruimere omgeving. We worden bewust van de veranderende stroom van gedachten en gevoelens. We kijken wat rondom ons is. Bevinden we ons in de natuur, dan kijken we met aandacht naar deze mooie natuur. Je kan ook luisteren naar de geluiden rondom jezelf. Wanneer we aandacht hebben voor die ruimere 'space' komen we los van de grip die de angst uitoefent op ons. We verruimen daardoor onze aandacht, bewustzijn en focus.

Die paar momenten waarbij we onze aandacht verplaatsen naar de ruimere omgeving zorgt ervoor dat we niet verder worden meegesleurd in die vernietigende stroom van angstgevoelens. We vergroten onze blik op het ganse gebeuren. We zien helderder wat er nu speelt. We zitten niet meer vast in die vernauwde focus. Door meditatie kan je verder oefenen om die vaardigheid 'ruimte maken' verder te ontwikkelen. Het is vanuit die ruimte dat je eventueel effectievere actie kunt ondernemen: zorg dragen voor jezelf.

Pijn en angst: persoonlijke beleving.

Ik ben op een bepaalde manier gewoon van te reageren om een naar gevoel te verdringen of een onaangenaam gevoel te vermijden. Recent ervaar ik dat er heel veel energie verspil om ook bepaalde ervaringen vast te houden. Bij het opkomen van angst kom ik automatisch terecht in een stroom van gedachten, gevoelens maar vooral handelingen waarbij ik denk dat ik ze moet uitvoeren. Er moet onmiddellijk iets worden gedaan.

Vechten tegen of vermijden helpt niet. Het brengt ons verder van het huidige moment. Het brengt ons nog meer lijden omdat elke reactie (o.a. vermijden of verdringen) uitmondt in een wanhopig gevoel dat hersteld moet worden. We brengen ons lichaam automatisch verder in een cognitief, emotioneel en fysiek ongemak. Deze spiraal kunnen we doorbreken door deze automatische reacties los te laten.

Belangrijk is om te beseffen dat er ALTIJD wel angst of pijn op mijn pad zal komen. We gaan de onprettige gevoelens niet vermijden of verdringen. We blijven bij het onaangename. We gaan ons juist openstellen voor het onaangename. Ik neem geen afstand wat er is, maar kijk intenser, luister en voel. Laat elke ervaring komen en gaan. We herkennen wat er nu is en geven het aandacht. We gaan alles wat in het bewustzijn komt zien als een object dat we kunnen observeren. Ik stel me open voor alle vormen van denken, ook voor negatief denken. Ik kijk dan naar de toonhoogte. Ik erken de gemoedstoestand waar ik nu inzit, ik erken het. Wanneer er angst komt, kijk ik ernaar. Ik voel de gevoelens opkomen en kijk ernaar hoe ze verdwijnen. Daarbij ben ik mild voor jezelf en probeer te ontspannen, want dat kan daarbij helpen. Maar ben vooral opmerkzaamheid en aanwezig in de ervaring nu.

Geluiden of stilte in meditatie.

Stilte of geluiden kunnen een bron van stress en spanning zijn. Hier is het interessant om dat te gaan onderzoeken, zonder in een geconditioneerde reactie te komen. Wat doet het met me? Wat zijn de bijkomende gedachtegangen erbij? We gaan deze uitspraak ook benoemen als ‘denken’ van de geest. Als wij tijdens een meditatie worden verstoord, dan komt er vrij snel een emotie naar boven: frustratie, boosheid, onrust. We hebben dan een automatische neiging om deze ervaring als 'niet juist' te beoordelen, gevolgd door een keten van gedachten. De situatie willen we snel anders en trachten die te verbeteren.

Geluiden geven ons de kans om meer bewustzijn te krijgen in het huidige moment. Wanneer we in automatische gedragspatronen vervallen, geven we ook de vrijheid op om de juiste keuze te maken (actie), of we iets aan de situatie willen doen. Zulke ervaringen (hinder van geluid) biedt ons de kans om met negatieve emoties te werken. Reageren op negatieve gedachten door nieuwsgierigheid, accepterend, met een onderzoekende instelling is een andere aanpak dan de gebruikelijke aanpak, de mentale activiteit.

EEN GOEDE MEDITATIE INSTELLING

Er komt zoveel op jou af tijdens de meditatiesessies. Inzicht in je eigen meditatie verloopt langzaam. Het is een proces, soms word je bewust van een hardnekkig patroon. Soms komt er geen nieuw inzicht of verandering. Het is dan zo. 'Verandering' mogen we ook niet nastreven tijdens het mediteren. Ook krijg je geleidelijk aan meer bewustzijn in je eigen houding, instelling tegenover de meditatie. Vanuit mijn meditatie ervaring zijn volgende elementen essentieel voor een 'goede' meditatie (goede instelling) geworden:

Geduld, niet streven en niet oordelen: Vaak ervaar je ongeduld tijdens de meditatiebeoefening. De ego-geest wil verbetering, verandering en wil dingen zien gebeuren. Tenslotte steek je heel wat energie in de beoefening. Dit streven laten we los. Een goede instelling daarbij is je eigen ongeduld zien en het niet beoordelen. Daarbij de opkomende gedachten zien, de drukkende gedachten die tegen je zeggen: 'Stop ermee, het brengt toch niks op. Steek je energie niet in!' Veel geduld hebben bij meditatie hoort bij een goede instelling. Oordelen over hoe de meditatie zou moeten verlopen laten we los (ik ben niet goed bezig!). Het is je ervaring op het moment dat telt. Die ervaring is zeer waardevol. Ook al mediteer je niet zoals de literatuur exact voorschrijft. Volg daarbij je eigen zachte hartstem!

Discipline en eindeloos beginnen: Het vraagt erom om je ego-geest met rust te laten wanneer die zegt: ik heb geen zin om te mediteren! Het vraagt moed, inzet maar vooral discipline om steeds door te zetten. Dit vraagt echte training om dagelijks op dat matje te gaan zitten, te luisteren naar jouw eigen innerlijke stilte. Doorzetten is de boodschap. Wanneer er geen discipline en inzet is, dan hou je dat niet vol. Elke meditatie ervaring is ook anders. Het is belangrijk om daar open voor te staan. Niet 'alles' te willen weten tijdens de meditatie omdat jij het al duizend keren hebt gedaan. Begin elke meditatie ervaring als een 'eerste keer' ervaring. Het denken over meditatie is niet hetzelfde als het lijfelijk ervaren. Elke meditatiesessie moet je koesteren en verwelkomen als een unieke ervaring.

Open staan voor wat er komt. Tijdens de meditatie kan er veel gebeuren. Er komen gedachten, gewaarwordingen. Je voelt zelfs misschien een opkomende emotie, je merkt beelden op. Dit alles brengt nieuwe gedachten zoals: waarom voel ik me nu zo? Dat is toch niet normaal (oordeel)! Oordelen doen we zo gemakkelijk, over alles wat maar in ons bewustzijn komt. In de meditatie laten we het oordelen los. We laten spontaan komen wat komt, we gaan niks verdringen of vermijden. Dat is cruciaal tijdens een 'goede' meditatie. We nemen het gewoon waar.

Loslaten. Hardnekkige gedachten, emoties of beelden komen in onze geest. Ze verdwijnen niet gemakkelijk. We hebben de gewoonte om over de gedachten of beelden na te denken, erover te gaan piekeren. Kortom, we gaan ons bezighouden met de inhoud van bepaalde gedachten. Een correcte instelling tijdens de meditatie is dat we niet ingaan op de inhoud. We zien gedachten en laten ze rusten. Op die manier gaan we ons gemakkelijker losmaken. Deze gedachten kleuren onze huidige ervaring dan ook minder. Ook emoties laten we los. Erover nadenken waarom we ons zo voelen brengt niks op. Het brengt ons nog verder weg van de huidige ervaring op het moment.

Acceptatie. Dat is niet eenvoudig. De geest ziet steeds de discrepantie tussen wat is en hoe het zou moeten zijn. De geest wil actie. De dingen zien zoals ze zijn vraagt moed. Vooral voor de negatieve zaken die nu eenmaal in een leven gebeuren. Een geconditioneerde reactie is dat we ons gaan verzetten tegen wat is en verbetering trachten te bewerkstelligen. En dan nog liefst onmiddellijk. Een goede houding tijdens de meditatie is een houding van acceptatie voor alles wat komt.

Gedachten tijdens meditatie.

Tijdens de meditatie gaan we naar de gedachten toe, als voorwerpen van aandacht. Tijdens de meditaties gaan we de opkomende gedachten observeren en herkennen als gedachten. Ze steeds zien als 'mentale gebeurtenissen' van de geest: gedachten komen en gaan. We verliezen ons niet in de gedachten, volgen daarbij de inhoud van gedachten niet.

De vereenzelviging met onze eigen gedachten gebeurt niet. Het zijn voorbijgaande gebeurtenissen.

Op die manier hebben gedachten ook minder greep op ons gedrag. We hebben dan een keuze, of we een bepaalde gedachte willen volgen. De gedachten worden niet dwangmatig gevolgd. Door ze eenvoudig te observeren verzachten we de dwangmatig relatie die we ermee hebben. Op andere momenten kunnen we dieper kijken naar bepaalde gedachten, de gedachten bevragen en relativeren. Klopt deze gedachte wel met de complete werkelijkheid? Luisteren naar jouw zachte stem is daarbij belangrijk.

Het gaat erom de ervaring gewoon toe te laten, zonder oordeel, weerstand of strijd. Ruimte geven aan wat er is. Ik verlies me niet in een gedachtegang hoe het zou moeten zijn. De opinies en dwangmatige gedachten over de ervaring laat ik los, alles toelaten en laten zijn. Ik neem vrede hoe de dingen nu zijn. Dat is een attitude die men aankweekt door de meditatie.

Instructies voor het mediteren.

Belangrijk is om voor jezelf een vast tijdstip te bepalen wanneer je wilt gaan oefenen. Ook op voorhand bepalen hoe lang je wilt gaan mediteren. je kan ook daarbij een positieve redenen bedenken om te blijven oefenen. Het gaat hierbij om een meditatieoefening te kiezen waar je het meest baat bij hebt. Dat vraagt een onderzoekende instelling bij jezelf. Kortom, regelmatig, dagelijks en kort mediteren is aan te raden, boven eenmalige langdurige meditatieoefeningen. Continuïteit in de oefeningen is noodzakelijk. Soms kan een oefening die je niet bijzonder vindt, wanneer je deze toch doet, voor aangename verrassingen zorgen.

Persoonlijke beleving:

Ik stond niet open voor bijvoorbeeld yoga en meditatie, bepaalde gedachten stuurden mijn gedrag. Mijn gedachten ben ik niet! Door een tijdje yoga en meditatie te doen heb ik de waarde ervan ingezien. Geen tijd om te oefenen bestaat niet! Meditatie en Mindfulness is mijn nieuwe levenswijze dat onderhouden dient te worden.

MIJN ERVARING MET MEDITATIE

In het begin lag mijn focus op verandering. Ik wou dat er iets gebeurde. Ik liep overdag steeds met het gevoel, nu zal het gebeuren. Tot ik opmerkte wat deze gedachten deden met me. Het gaf me onrust. Mijn eigen meditatie werd negatief gekleurd. Waarom nog verder doen, het brengt niks op! Geleidelijk liet ik 'mijn presteren' los. Er kwam verandering, soms spontaan uit het niets. Deze verandering kwam er ook in mijn meditatie als ik het streven had losgelaten. Er kwam ontspanning van zodra ik mijn focus verplaatste van 'verandering tewerkstellen' en het 'moeten' naar een dagelijkse gewoonte van mediteren. Waar mildheid en zachtheid tegenover mezelf werd gehanteerd.

Het loslaten van hardnekkige gedachten, dat is vrij moeilijk voor me. Ze roepen nog meer gedachten op. Het brengt me in een doe-modus dat streeft naar verbetering en verandering. Vanuit de meditatie merkte ik op dat er een gevoel aan de basis lag voor deze gevoelde onrust. Ik wou een negatief gevoel kwijt. Ik verzet me niet meer. Ik merkte drukkende gedachten op die me steeds zeiden: 'doe dit, doe dat!' Soms lukt het me om deze gedachten niet te volgen, maar niet altijd. Ik merk wel op dat ik sterker word en ze meer en meer los laat. In de meditatie lukt me dat vrij aardig. Ik ga steeds minder nadenken over de inhoud van bepaalde gedachten.

Wanneer iets niet gewenst is, dan kies ik naar onmiddellijk actie. Dat brengt me onrust, ga ik over mijn eigen grenzen. Ik stel alles in het werk om het onaangename te niet te doen, weg te willen. Ook in de eigen meditatie merk ik dat op. Ongeduld en ongemak duikt op. Door een tijdje te mediteren neem ik nu een andere instelling aan. De meditatie bracht me deze nieuwe instelling. Het is een houding van geduld, acceptatie voor wat nu is. De reactie komt er nog, maar het is geen emotionele reactie op de dingen meer. De actie wordt uitgesteld.

Geduld en discipline, dat zijn twee eigenschappen waarin ik bijzonder sterk in ben. In mijn eigen meditatie heb ik deze kwaliteiten benut. Deze kwaliteiten zijn nog sterker geworden. Ik merk nu ongeduld op. Ik merk op wanneer ik snel wil zijn. Recent ben ik bewuster geworden van een innerlijke rustpunt, een stille dimensie in mezelf. Deze innerlijke kern zorgt ervoor dat ik alle dingen die in mijn leven verschijnen, deze kan ervaren in stilte, met een zekere innerlijke rust, ongeduld neemt af. Deze kern vormt als het ware een bodem voor mijn eigen geduld, zachtheid en gehanteerde discipline.

Hoe kan ik emotioneel intelligent in het leven staan?

Belangrijk is om eerst bewust te worden van je eigen emotionele landschap. De gewaarwordingen van emoties in je lichaam voelen en benoemen is de eerste stap. Dat is niet eenvoudig. Dat vraagt enige oefening. Op die manier krijgen we een objectievere kijk op het gebeuren, we worden ook objectiever. Elke situatie, beeld of gedachte kan een emotie oproepen. Soms worden we overspoeld door een opkomende emotie.

Persoonlijke beleving:

Ik besef heel goed dat deze inertie mijn totale waarneming kleurt. Vanuit deze overweldiging komt er vaak veel reactiviteit van mezelf. Ik wil iets veranderen om de negatieve emotie te doen verdwijnen of te minimaliseren.

Zeer belangrijk is daarbij om stil te staan bij wat er is. Heb ik last van emotionele inertie? Ik stel me die vraag steeds weer. Emotionele intelligentie voor mij betekent niet meer meegaan in denkprocessen om de gevoelde emotie op te lossen. Dat brengt me geen vrijheid. Ik kijk wat er is en adem ermee.

Ik laat mijn emotionele inertie los door de malenmolen van mijn geest met rust te laten. Ik voed deze niet met steeds meer denken. Het brengt me in een zekere onrust dat in het lichaam wordt gevoeld. Ik luister naar mijn zachte stem en kijk naar de ruimere context. Het is normaal om onrust te voelen, dat betekent dat er iets gaande is. Ik sta stil en probeer op te merken waar de onrust in mijn lichaam wordt gevoeld. Bij elke adem probeer ik enige verzachting te brengen.

Emoties in meditatie.

De twee belangrijkste patronen bij ongewenste gevoelens zijn de volgende: verhitten of bevriezen. Meestal wil je reageren op een ongewenst gevoel, bijvoorbeeld verhitten. Men wil zich afreageren naar buiten toe. Belangrijk is dat de impuls om te reageren loslaten en we ons niet laten meeslepen.

Ofwel kan je bevriezen. Je onderdrukt wat je voelt. Belangrijk daarbij is om eerlijk te zijn tegen jezelf. Observeer de bijhorende innerlijke monologen in je eigen geest. Geef aandacht wat je daarbij voelt, draag het met mededogen. Wij gaan nu deze negatieve gevoelens accepteren. Acceptatie betekent niet onderdrukken of niet overreageren, het is de middenweg. In de meditatie gaan we elke emotie verwelkomen. We gaan emoties niet analyseren, niet beoordelen en gaan er niet op reageren. Het verhaal rond de emoties laten we los. We kijken naar onze relatie met de gevoelde emotie. De aandacht wordt gebracht naar het voelen van de emotionele ervaring.

En onderzoeken hoe de emotie in het lichaam wordt gevoeld. Elke emotie laten we toe, want het maakt deel uit van jouw ervaring van het moment. Accepteer de emotie zonder toe te geven aan de bijhorende gedachten en oordelen. Het belang van een lichaamsgerichte benadering is dat deze benadering ons de kans geeft om de gebruikelijke houding van het onprettige in het dagelijks leven niet meer toe te passen en te kiezen voor een houding van aanvaarding.

Diep gaan nadenken om een onaangename emotie op te lossen is niet de meest effectieve manier. We gaan nu de afkeergevoelens in het lichaam voelen en loslaten. De concentratie op het lichaam zorgt ervoor dat we in oude denkpatronen (piekeren, analyseren enz.) niet meer vervallen. Door aandacht te schenken aan het lichaam waar de emotie gevoeld wordt, geven we zachte ruimte aan de emotie.

Vrijheid.

Vrijheid betekent het subtiel ongenoegen dat je voelt, om het anders te willen, onder ogen te zien. En jezelf niet afleiden door te reageren met een geconditioneerde reactie. Vrijheid betekent ook het dwangmatig nastreven loslaten. Het idee loslaten dat er nog van alles moet gebeuren om gelukkig te zijn. We vinden onze vrijheid terug als we stoppen, ademen en de aandacht te richten op het huidige moment. Vrijheid betekent de opinies en ideaalbeelden loslaten. Gehechtheid opmerken bij jezelf, waar ben ik aan gehecht? En als ik die gehechtheid zo belangrijk vind, wat betekent dat?

Brengt het me meer stress? Kunnen we deze gehechtheid opzij zetten? Mentale onrust kan ook ontstaan omdat we vaak niet willen wat er is en willen wat er niet is. Dit activeert de geest, er duikt een gevoel op. Een storm van gedachten dwalen rond in het hoofd. Vrijheid betekent de keuze om die mentale onrust bewust niet te volgen. Op het huidige moment niets willen veranderen, we kijken wat er nu is. Door niet oordelende aandacht te geven aan het huidige moment vallen we niet terug op oude mentale gewoonten. Dit geeft vrijheid. Ik verlies mezelf niet meer in metaal geraas. Wanneer een situatie om actie vraagt, dan kan ik vanuit ruimer gewaarzijn, een effectieve stap zetten. Andere opties worden nu gezien. Ik handel niet meer impulsief.

Wat is er werkelijk belangrijk?

Geluk kunnen we niet nastreven door steeds meer te bezitten, nog meer en steeds meer. Heel veel mensen zijn daarop gans hun leven gefocust. Door steeds doelen na te streven, door steeds verandering te willen in het huidig moment, verliezen we ook het contact met het huidige moment. Belangrijk is om vanuit een stiltemoment steeds meer aandacht te brengen in het nu moment. Want daar ligt juist ons geluk. Als is het maar een klein verbetering van de kwaliteit van aandacht voor het nu moment, dat gaan we voelen. Hoe meer je voeling krijgt met je eigen lichaam, zal je die kleine geluksmomenten steeds vaker opmerken. Die geluksmomenten, die ook in jouw lichaam manifesteren.

Belangrijk is om steeds alert te zijn voor de verleidingen van onze eigen geest die ons steeds weg van het huidige moment brengt. Kwaliteit van aandacht brengen voor de dagelijkse activiteiten die we doen. Ook mogen we de kracht van verbondenheid met anderen niet onderschatten. Kan ik meer kwaliteit van aandacht brengen in de relaties met anderen? Ook dat brengt ons geluk. Gelukservaringen zijn vaak sterk verbonden met de manier waarop we zelfs in het leven staan en met anderen, vanuit negatief doemdenken of vanuit een vriendelijke houding.

ZITMEDITATIE: DE ADEMFOCUS

Gewoon ademen: eenvoudig en simpel. Het verloopt bij iedereen bijna automatisch zonder er echt bij stil te staan.

Onze adem heeft een eigen ritme, soms is ze regelmatig, soms is dat niet zo. Stel, wat zou er kunnen gebeuren, wanneer jij appreciërende aandacht zou schenken aan de eigen adem? Even stoppen en echt contact maken met de adem die altijd, enkel voor jou ter beschikking staat. Het is de moeite waard om dat te gaan doen, dagelijks......

Aandacht voor de adem vormt de basis voor de meditatieoefening: de ADEMFOCUS. Tijdens een training van de adem leren we bewust ademen. Het belangrijkste punt is natuurlijk: wat kunnen we besluiten uit de training? Hieronder een opsomming van de voordelen en vaardigheden door het aanleren van deze meditatieoefening:

De ademfocus, de rijkdom van het ademen.....

+ het contact met onze zintuigen verandert geleidelijk. De zintuigelijke ervaring wordt intenser. In hoeverre zijn we eigenlijk bewust van onze eigen zintuigen?

+ brengt stabiliteit van onze aandacht in het lichaam. Onze geest staat bijna nooit stil. De geest houdt ervan om ons constant bezig te houden. We blijven nadenken, soms piekeren, fantaseren, enz. Het houdt nooit op! Door het aanleren van de ademfocus, leer je bewust de adem, dus ook jouw geest zich richten op één punt. Jouw aandacht wordt daardoor veel stabieler.

+ brengt ons meer bewustzijn en aandacht voor opkomende gedachten, we kunnen ze beter herkennen en loslaten. Gedachten, vooral negatieve gedachten kunnen iemands leven kapotmaken, op zijn minst minder aangenaam maken.

+ brengt ons van ‘doen’ naar ‘zijn’ (omschakelen in het ‘zijn’). Dit geeft ons de innerlijke kracht en rust. We stappen uit ons "doe" patroon en ervaren innerlijke rust, door gewoon te zijn bij wat er is, op elk moment.

+ leert ons aandacht te geven, zonder oordeel (attitude als basis voor het leven). Hoe vaak hebben een oordeel over anderen?

+ door de ademfocus leren we spontaan een aantal vaardigheden voor het leven. De waarde van deze aangeleerde vaardigheden zijn niet in geld uit te drukken: opmerkzaamheid, gewaarzijn, concentratie, innerlijke kracht, enz...

Het is belangrijk om eerst bewust te worden van de adem, om zich te leren focussen op één punt. Het zijn eigenlijk deze elementaire stappen die men best aanleert, want het brengt ons meer bewustzijn. Het uitademen van de adem staat ook symbool voor 'het loslaten', een vaardigheid die we aanleren via de training. Het richten van de aandacht op de adem biedt ons ook de mogelijkheid om onze 'geest te zien malen', de mentale bewegingen te zien van onze geest. Daarna kan de aandacht worden uitgebreid tot het lichaam als geheel.

                                                                 "Ik werd bewust van de kracht van mijn eigen adem.

    Als het moment komt dat ik moet sterven, dan verlies ik mijn beste maatje en anker dat me steeds onvoorwaardelijk steunt!"

                                                                                                         De Caluwe

MEDITATIEOEFENING: DE ADEMRUIMTE

Door de ademruimte wordt het (doe)denken gestopt. Je aandacht wordt losgekoppeld van de vaste denkpatronen. De ademruimte geeft ons de kans om uit de automatische piloot te stappen. Anders raakt men gemakkelijker verstrikt in een spiraal van negatieve gedachten, wat somberheid of depressieve gevoelens kan teweegbrengen. Oude cognitieve gewoonten krijgen dan de overhand en mentale reacties komen die de stress vaak vergroten. De ademruimte kan men hanteren als een werkinstrument (soort brug).

Het zorgt ervoor dat we gemakkelijk kunnen overstappen van de ‘doe’ naar de ‘zijn’ modus. Het brengt ons naar een bredere ruimte en geeft ons meer inzicht in de huidige situatie. Door de ademruimte leren we om te schakelen naar ‘zijn’ en zal stress zich niet zo gemakkelijk opbouwen. We worden minder gedreven door ons ‘doen’. We stappen uit de stroom van onze gedachten en verbinden ons met het huidige moment.

Ademruimte en depressie.

Door ons te focussen op de adem zetten we de automatische piloot stop en laten we het denken los. De kans is groter bij 'depressieve personen' dat er vaak onopgemerkt oude negatieve (denk)patronen plots opduiken. Wat somberheid en depressie in de hand kan werken. Door de vaardigheid aandacht geven en loslaten aan te leren (o.a. door de adem, uitademen is loslaten) stappen we gemakkelijker uit deze negatieve cognitieve gewoonten. We raken niet meer verstrikt in het denken. We laten ze los. Het is een andere manier om met gedachten en ook gevoelens om te gaan. Depressieve personen hebben baat bij deze psychologische aanpak omdat men beter leert omgaan met gedachten en gevoelens. De kans op het krijgen van een nieuwe depressie wordt kleiner.

Ademruimte en stress.

Stress bouwt zich op overdag. Stress krijg je door allerhande zaken in je leven: een vervelende gebeurtenis, conflict met personen, enz. Als je elke negatieve gebeurtenis zou kunnen loslaten, dan is er verder geen opbouw van stress mogelijk.

Wat doen we meestal bij een stresservaring? We gaan klagen, het blijft hangen in je hoofd. En dat gebeurt nu eenmaal automatisch (onze automatische piloot). Deze verhalen blijven malen in je hoofd, er komen nog meer gedachten en spanning stapelt zich op in het lichaam. Denken over een probleem (automatische reactie) geeft spanningen. We laten er ons door meeslepen en dat brengt stress. Stress kan zich opbouwen door aanwezigheid van stressvolle gedachten (met spanningen in het lichaam). Door de verdere opbouw van spanning en stress komt men terecht in een stressniveau dat schadelijk is voor de gezondheid. We kunnen uit deze spiraal van stress uitstappen door het houden van een adempauze.

Door de ademruimte wordt het (doe)denken gestopt. Je aandacht wordt losgekoppeld van de vaste denkpatronen. De ademruimte geeft ons de kans om uit de automatische piloot te stappen. Anders raakt men gemakkelijker verstrikt in een spiraal van negatieve gedachten, wat somberheid of depressieve gevoelens kan teweegbrengen. Oude cognitieve gewoonten krijgen dan de overhand en mentale reacties komen die de stress vaak vergroten. De ademruimte kan men hanteren als een werkinstrument (soort brug). Het zorgt ervoor dat we gemakkelijk kunnen overstappen van de ‘doe’ naar de ‘zijn’ modus. Het brengt ons naar een bredere ruimte en geeft ons meer inzicht in de huidige situatie. Door de ademruimte leren we om te schakelen naar ‘zijn’ en zal stress zich niet zo gemakkelijk opbouwen. We worden minder gedreven door ons ‘doen’. We stappen uit de stroom van onze gedachten en verbinden ons met het huidige moment.

Mijn eigen beleving:

Bij te veel inspanning stop ik en neem een adempauze. Ik zoek het ruimere perspectief op om vandaar uit, op een effectieve manier op de situatie te reageren. Zo respecteer ik mijn eigen grenzen. Ik luister naar mijn gevoel, maar laat me niet leiden door dat gevoel. Ik besef goed dat een negatieve emotie een grote impact heeft op mijn denken en gedrag. Ik respecteer mijn grenzen als ik ruimer kijk dan alleen te kijken naar mijn gevoelde emotie. Ik luister naar de volgende vragen: Wat is het beste dat ik nu kan doen? Wat is er nu misschien niet zo wijs om te gaan doen?

BODYSCAN

Het belang van de bodyscan is dat deze meditatie ons de kans geeft om de gebruikelijke houding van het onprettige in het dagelijks leven niet meer toe te passen en te kiezen voor een houding van aanvaarding.

Diep gaan nadenken of piekeren om een onaangename gewaarwording of emotie op te lossen is niet de meest effectieve manier. We gaan nu lichamelijke gewaarwordingen en gevoelens in het lichaam opnieuw leren voelen. De concentratie op het lichaam kan ervoor zorgen dat we in oude denkpatronen (piekeren, analyseren enz.) niet meer vervallen. Door aandacht te schenken aan het lichaam waar bijvoorbeeld een emotie gevoeld wordt, geven we zachte ruimte aan de emotie.

Wat doen we meestal bij een stresservaring?

We gaan klagen, het blijft hangen in je hoofd. En dat gebeurt nu eenmaal automatisch (onze automatische piloot). Deze verhalen blijven malen in je hoofd, er komen nog meer gedachten en spanning stapelt zich op in het lichaam.

Denken over een probleem (automatische reactie) geeft spanningen. We laten er ons door meeslepen en dat brengt stress. Stress kan zich opbouwen door aanwezigheid van stressvolle gedachten met de bijhorende spanningen in het lichaam.

Door de verdere opbouw van spanning en stress komt men terecht in een stressniveau dat schadelijk is voor het lichaam en de algemene gezondheid. De bodyscan helpt ons om:

• terug contact te maken met het lichaam, terug leren voelen...
• meer gewaarzijn te ontwikkelen voor elk moment.
• het lichaamsbewustzijn uit te breiden.
• de aandacht geconcentreerd te houden. Aandacht geven aan het lichaam in plaats van het hoofd.
• terug in contact te komen met de emotionele laag, met de gevoelde emotie.

Meditatie, iets voor jou?

Het aanleren van meditatie is niet zo moeilijk. Door steeds meer te oefenen wordt jouw eigen bewustzijn en gevoeligheid vergroot voor alles. En dat heeft zijn voordelen. Persoonlijk zie ik meditatie als een constant veranderingsproces en leerproces. Door aandachtsmeditatie op regelmatige basis te beoefenen krijg je meer aandacht, inzicht en bewustzijn. Deze drie kernbegrippen zijn eigenlijk zeer mooie geschenken. Pas door meditatie te ervaren, kom je echt te weten wat het is.

Laat ons duidelijk zijn, meditatie is:

• geen toverij, hocus pocus en alle problemen rondom jou verdwijnen.

• niet enkel voor mensen die jaren in een grot of hut moeten gaan leven.

• niet een 'middel' om de geest leeg te maken.

• méér dan zomaar een vorm van ontspanning.

Wat kan meditatie voor jou betekenen? Welke voordelen zijn eraan verbonden?

De voornaamste voordelen even op een rijtje plaatsen:

• door het beoefenen krijg je meer inzicht in jezelf en in het leven.

• meer aandacht voor alles rond jou en binnenin jezelf. Je leert aandacht geven, waardoor het leven anders zal worden ervaren.

• het eigen bewustzijn groeit door meditatie. En dat is juist van essentieel belang! Dat bewustzijn stuwt jouw leven verder. Het leert ons te volle te leven en intens contact te maken met jezelf.

• de geest wordt rustiger en evenwichtiger.

Ik kan zo blijven doorgaan. De lijst is 'eindeloos'. Regelmatig mediteren is de boodschap! Hoe beter je contact maakt met jezelf, hoe meer beroering in het eigen hart. Een hart zo groot als de wereld: vol aandacht, wijsheid en mededogen.

Je wilt nu meditatie aanleren bij mij? Prima! Het is mij een groot genoegen om dat te mogen doen. Ik wil jou daarbij helpen met een korte meditatietraining. Daarna kan je perfect zelf aan de slag!

Het eerste advies dat ik jou nu al kan geven is, laat perfectie los! Je hoeft niet ontzettend je best te doen. Iedereen kan het leren. Regelmatig mediteren is wel een noodzaak.

Nog een klein stukje uit de eigen studieopdracht, tijdens mijn opleiding als Mindfulnesstrainer: 

Door dagelijks te mediteren krijgen we meer aandacht voor de wereld om ons heen. We krijgen meer aandacht voor kleine zaken, die ons levensgeluk kunnen geven. Maar we zien ook beter de minder goeie zaken die in ons leven zijn. Je leert jezelf kennen. Je kijkt dieper naar alles in relatie tot het leven. 

Er kan onrust ontstaan. Vanuit een ruimer bewustzijn dat meditatie en mindfulness ons biedt kunnen we bepaalde zaken in ons leven die minder goed verlopen gaan aanpakken. Dat vraagt een attitude van mildheid voor jezelf en moed om ze aan te pakken. De moed om te veranderen wat kan veranderd worden.

Door elke ervaring te onderzoeken, observeren wat zich aandient en niet toe te geven aan opkomende oordelen en impulsen krijgen we helderheid. We gaan actie ondernemen vanuit een ruimer perspectief. We krijgen de mogelijkheid en de wijsheid om het verschil duidelijk te zien, wat veranderd kan worden en wat niet veranderd kan worden.

Meditatie, dat is een geweldige bron van antwoorden en informatie ontvangen. Je hoeft geen onmenselijke inspanningen te doen om meditatie aan te leren. Soms wordt een mens tijdens de meditatie zelfs overspoeld door bovenzintuiglijke indrukken of door zogenaamd advies van jouw ego. Zalig gewoon! Het aanleren van meditatie vergt weinig voorkennis. Stap voor stap, ondersteun ik jou daarbij.

Mindfulness

Mindfulness = Aandachtsgerichtheid? Wat is Mindfulness?

Mindfulness betekent: aandachtgerichtheid, opmerkzaamheid, oplettendheid. Jon Kabat-Zinn omschrijft mindfulness als volgt: 'aandachtgerichtheidhoudt in dat je aandacht geeft op een speciale manier:doelbewust, op het moment en niet oordelend' (Jon Kabat-Zinn, 1996).Literatuurtip: Jon Kabat-Zinn (1996); Waar je ook gaat, daar ben je, Uitgeverij Servire.

Wat zijn belangrijke kenmerken van Mindfulness?

- openstaan en niet oordelen:Je staat volledig open voor de dingen die op je pad komen, zonder oordeel daarover. Daarbij doelbewust aandacht geven, vooral aan dingen die meestal aan onze aandacht voorbijgaan, dat vanuit een attitude van niet-oordelen. Voor jezelf de dingen niet categoriseren als slecht of goed.

Het is de bedoeling om elke ervaring te benaderen zonder dat er vooraf een stroom van denken aan wordt gekoppeld (over de ervaring). Belangrijk is daarbij om doelbewust deze aandachtsgerichtheid te hanteren. We laten ook gedachten over de ervaring los. Het zijn stoorzenders. Ze brengen ons verder weg van de ervaring.

- intimiteit en vriendelijkheid: Als we aan intimiteit denken, dan plaatsen we dat in de context van een relatie. In meditatie wordt intimiteit met jezelf gezien als een heldere aanwezigheid tijdens elke ervaring. Je staat middenin de ervaring en je beseft dat ook. Je bent wakker. Er is geen afwezigheid op te merken in je aandacht. Ook gedachten interfereren niet tijdens het ervaren.

Een zeer belangrijke houding die je aanneemt bij meditatie is de houding van vriendelijkheid. Alles wat opkomt in je innerlijke wereld, alles wat je ervaart in de uiterlijke buitenwereld, benader het met vriendelijkheid. Afkeer heeft dan minder greep. Na een tijdje te hebben gemediteerd zal je alles met een vriendelijkheid kunnen benaderen. Dat verwelkomend gebaar doet heel veel. We gaan dan niet meer onbewust vervallen in oude reacties zoals oordelen en beoordelen van de situatie. We voelen minder afkeer, wat de aandachtsgerichtheid te goede komt.

Een deel van ons bewustzijn wordt opgeslorpt door onze omgeving. Ben je bewust wat de omgeving doet met jouw lijf: wandelen in een drukke straat, in de mooie natuur of bij emotioneel geladen situaties? Alles, maar werkelijk alles heeft een impact op jouw lichaam. Tijdens de acht weken mindfulnesstraining ontwikkel je meer lichaamsgewaarzijn. Met enige oefening ontwikkelen jij het vermogen om bewust jouw eigen lichaamstaal te verstaan. Alles te herkennen wat er opkomt in het lichaam. Ook eventuele instructies dat via onze intuïtie en het gevoel opkomt te leren volgen en vertrouwen.

Mindfulness kan jou helpen om negatieve gedachtepatronen te herkennen. Deze moeten worden opgespoord en losgelaten worden. Ik heb ontdekt dat veel gedachtepatronen me sturen in een richting dat ik zelf niet wil. Door mindfulness bij mezelf toe te passen krijgen deze patronen veel minder daadkracht. In de mindfulnesstraining staan jouw emoties en gedachten centraal. Is mindfulness iets voor jou? Wat vertelt jouw hart nu aan jou?

Helemaal hier zijn met Mindfulness.

Door constant in te gaan op een bepaalde situatie, omdat we bijvoorbeeld afkeer voelen, dan komt er onrust. Deze onrust stapelt hem op in het lichaam. Er komen meer drukkende gedachten.

Er ontstaat een stroom van denken, dat heel snel verandert in piekersessies

(bijvoorbeeld het overdenken van een probleem). Er ontstaat dukka.

We willen steeds verbetering brengen in de situatie. Dat is niet gezond.

Helemaal hier zijn....

Door constant in te gaan op een bepaalde situatie, omdat we bijvoorbeeld afkeer voelen, dan komt er onrust. Deze onrust stapelt hem op in het lichaam. Er komen meer drukkende gedachten. Er ontstaat een stroom van denken, dat heel snel verandert in piekersessies (bijvoorbeeld het overdenken van een probleem). Er ontstaat dukka. We willen steeds verbetering brengen in de situatie. Dat is niet gezond. We zijn niet goed bezig. Persoonlijk moet ik bijzonder waakzaam zijn voor mijn reactieve intenties. De kunst bestaat erin om niet te reageren op een bepaalde situatie of gedachten. We doen niks. Persoonlijk ga ik niet emotioneel of mentaal reageren op wat er is! Ik volg niet de inhoud van mijn gedachten!

Er zijn vele redenen om op te sommen om helemaal hier te zijn. Door volledige overgave aan het moment vinden we bijvoorbeeld ontspanning. Wij missen niks en kijken naar de situatie hoe hij werkelijk is. We zijn daarbij niet meer door een emotie vertroebeld want we laten ons niet leiden door deze gevoelde emotie. Vanuit dat gewaarzijn kan er effectiever op een moeilijke situatie worden gereageerd. Door volledig hier te zijn kan er stabiliteit en rust worden gevonden. Door het loslaten van het dwangmatig nastreven in de doe-modus, winnen we onze vrijheid terug. Er ontstaat meer ruimte voor anderen of voor diepere gevoelens. Daarbij zijn we niet constant bezig en daarmee zien we de rijkdom van het huidige moment.

Ontwikkelen van vriendelijkheid.

Om vriendelijkheid te ontwikkelen moet je met aandacht blijven bij negatieve gevoelens, met vriendelijke aandacht.

Een innerlijke glimlach op je mond doen ontstaan. Jezelf koesteren op een moment van innerlijke boosheid.

Om die diepere innerlijke vriendelijkheid verder te ontwikkelen kan je aangepaste meditatievormen gaan toepassen.

Het vraagt oefening om een groter gevoel van vriendelijkheid te ontwikkelen. Om vriendelijkheid te ontwikkelen moet je met aandacht blijven bij negatieve gevoelens, met vriendelijke aandacht. Een innerlijke glimlach op je mond doen ontstaan. Jezelf koesteren op een moment van innerlijke boosheid. Om die diepere innerlijke vriendelijkheid verder te ontwikkelen kan je aangepaste meditatievormen gaan toepassen. Het vraagt oefening om een groter gevoel van vriendelijkheid te ontwikkelen. Want ons aangewend kwaadaardig kritisch gedrag tegenover onszelf en anderen is vaak sterk aanwezig. Belangrijk is dat je in het eigen zelfonderzoek, de diepe innerlijke pijn of zelfkritiek met vriendelijkheid benaderd en niet met boosheid. Dat maakt het erger. Het geeft ons de kans om onze relatie met pijn te veranderen. We leren een vriendelijke meedogende instelling tegenover pijn, tegenover negatieve gevoelens.

Persoonlijke beleving.

Deze vriendelijkheid, dat innerlijk gevoel is door meditatie bij mezelf sterker geworden. Ik ben er bewust van geworden. Verder ontwikkelt, door mijn eigen meditatie en een innerlijke glimlach te hanteren voor mezelf. Door meditatie leerde ik mijn eigen geluksmomenten en welbevinden beter herkennen en ook datgene wat veel energie opslorpt. Dat op zich maakt al heel wat energie vrij om meer vriendelijkheid en mededogen te ontwikkelen. Soms steekt dat duiveltje toch nog op van zelfkritiek naar mezelf toe. Bijvoorbeeld, wanneer mijn lichaam niet optimaal fit is. Ik ben streng voor mezelf, praat kritisch tegenover mijn eigen lichaam: 'Zeg, vooruit hé lichaam, niet flauw doen!' Ik hanteer nu enige mildheid naar mezelf. Ik luister naar mijn eigen harde zelfkritiek. Mijn intonatie, bijvoorbeeld in mijn spreken, daardoor kan ik mijn harde spreken tegenover mezelf herkennen. Een goede gelegenheid is het dan om vriendelijkheid en mededogen toe te passen.

Een eigenschap in mezelf: ik wil het zeer goed doen, op alle gebied. Wanneer iets me niet onmiddellijk lukt, bijvoorbeeld een nieuwe yoga oefening, dan komt er zelfkritiek en negatieve drukkende gedachten. 'Anderen doen het veel beter!' 'Dat is niet voor jou!' Vroeger liet ik me door deze gedachten leiden. Nu weet ik dat gedachten, gewoon gedachten zijn die verdwijnen. Nu weet ik dat ik alles aankan, mits oefening en doorzetting. Laat me maar eens falen of het minder goed doen. Het hoort bij het leven en elk leerproces. Deze mildheid is door inzicht en meditatie gekomen. Nu kijk ik met vriendelijkheid naar mijn eigen falen, naar mijn eigen foutjes. Negatieve gedachten over mezelf verminderen daardoor.

Heel wat dagelijkse ervaringen (bijvoorbeeld geluiden, boos iemand, enzovoorts.) brengen bewust of onbewust impulsen teweeg in het eigen lichaam (gewaarwordingen, emoties, gedachten). Waarom voel ik me nu slecht? Hoe komt dat toch? Deze self-talk had ik heel vaak. Ik mocht zo iets niet voelen. Door meditatie ben ik gevoeliger en bewuster in mijn ervaring. Nu weet ik dat bijna 'alles' een lichamelijke reactie in mijn lichaam kan oproepen.

Ik ben minder streng voor mezelf geworden. Ik hanteer nu enige vriendelijkheid voor alles wat ik voel in mijn eigen lichaam. Ik verdring niks meer. Ik verwelkom wat komt. Ik neem het waar met vriendelijkheid en mededogen. Soms is dat niet eenvoudig. Ik koester mijn lichaam nu meer, verwen het. En dat is voor mij, een toepassing van vriendelijkheid naar mijn eigen lichaam toe.

Het kost me soms nog moeite om vriendelijkheid te bewaren, zeker bij dominante personen. Mensen die dingen aan anderen willen opleggen, hun eisen stellen. Meestal gaf ik vaak een verbale reactie. Nu weet ik hoe ik boosheid moet hanteren, niet door ze te uiten. Maar door met aandacht bij mijn eigen boosheid te blijven. Dat helpt me om beheerst te blijven, de dingen helder te zien. Zien dat een opkomende emotie maar een emotie is dat opkomt en na een tijd verdwijnt. Wanneer er een impuls opkomt om verbaal te reageren, voel ik dat en antwoord met gewaarzijn op deze impuls. Ik kijk met vriendelijkheid naar de opkomende impuls. De kracht van deze opkomende impuls verzwakt geleidelijk.

Wat betekent gewaarzijn?

Voor mezelf betekent gewaarzijn een toestand van helderheid en innerlijke rust.

Er moeten geen doelen worden bereikt. De huidige toestand wordt niet geëvalueerd:

wat er is en hoe het eigenlijk zou moeten zijn. In gewaarzijn willen we niks veranderen.

We reageren niet op een impuls, op een gedachte of situatie.

We gaan niets veranderen, met volledige acceptatie hoe de ervaring nu is,

ook al is ze negatief. We gaan niet denken hoe de situatie kan worden verbeterd.

Gewaarzijn.

Voor mezelf betekent gewaarzijn een toestand van helderheid en innerlijke rust. Er moeten geen doelen worden bereikt. De huidige toestand wordt niet geëvalueerd: wat er is en hoe het eigenlijk zou moeten zijn. In gewaarzijn willen we niks veranderen. We reageren niet op een impuls, op een gedachte of situatie. We gaan niets veranderen, met volledige acceptatie hoe de ervaring nu is, ook al is ze negatief. We gaan niet denken hoe de situatie kan worden verbeterd. Appreciatie en aandacht brengen nu, voor het huidige moment. We bieden geen weerstand voor wat er is. De situatie wordt helder gezien omdat we geen emotionele bril opzetten. Er is geen emotionele inertie aanwezig. Wat er komt en wat er is, dat observeren we zonder oordeel daarover.

Gewaarzijn is geen doe-modus, er moet niks worden bereikt. Het stelt geen doelen. Er moet niks worden nagestreefd. In gewaarzijn worden gevoelens niet geëvalueerd als goed of slecht. Gedachten worden gezien als gebeurtenissen van de geest. In gewaarzijn gaan we dieper luisteren naar wat er nu is. De zachte stem wordt gehoord.

Communiceren met je zachte stem (heilzaam spreken).

Door op een andere effectievere manier te communiceren, (belichaamd communiceren) volgen we niet het typische reactief patroon dat we meestal (automatisch) doen. We praten niet vanuit een gevoelde emotie, frustratie. Deze stijl van communiceren is zacht. Bij belichaamd communiceren horen we onze zachte hartstem, blijven we in het lichaam gecentreerd. We geven ruimte aan wat er is en zijn bewust van de verbale reactiviteit.

Communiceren vanuit 'gewaarzijn' doen we als volgt: we stoppen en brengen onze aandacht naar binnen. Wij kijken naar wat er is en nemen een ademruimte. Daarbij onze tijd nemen om te kijken naar onze intenties, impulsen. Wat willen we precies bereiken met 'wat' we willen zeggen? Zolang we gespannen en emotioneel zijn, is het beter om te wachten met het antwoord. Adem eventueel naar de plek waar je spanning voelt, daarbij openen en verzachten. Vanuit deze verzachting kan je nu kiezen om een niet reactief (opbouwend) antwoord geven.

Als we willen antwoorden op een bepaalde situatie, dan moeten we stil worden en de aandacht naar binnen richten. Even halt houden bij onze intentie, wat we met woorden willen bereiken. Je gaat elke ervaring onderzoeken op dat moment. Wat zijn mijn intenties om nu te spreken? Je kan dieper gaan onderzoeken wat de verwachtingen en eigen drijfveren zijn in de communicatie. Daarbij oplettend zijn voor je eigen interpretaties, want interpretaties omvatten niet de volledige waarheid. Interpretaties moeten steeds worden getoetst of ze wel kloppen met de realiteit.

Niet reageren, maar antwoorden betekent ook dat er niet gesproken wordt vanuit een gevoelde emotie. Onze woorden zullen dan hard zijn. Niet reageren, maar adequaat antwoorden vraagt ook dat men de gevoelde emotie, de spanning of de impulsen bij zichzelf herkend. De vaardigheid is daarbij dat men niet reageert, zich daardoor niet laat meespelen. Wanneer de communicatie niet vertroebelt is door een emotie, dan kunnen we antwoorden op een situatie. Door die helderheid is er een keuzemoment, hoe we het best antwoorden. Je kan jezelf daarbij de vragen stellen: kan ik begrip en vrede communiceren?

Kan ik beter luisteren?

Heilzaam spreken is niet eenvoudig. Het is een vaardigheid dat je niet zomaar kan toepassen. Het vraagt oefening en inzicht. Het is al een grote stap als je bij jezelf de drukkende impulsen of de spanning herkent om 'jouw gedacht' uit te spreken. Dat is een belangrijke stap. Je merkt de emotionele vertroebeling bij jezelf. Er is een zekere zachtheid nodig bij jezelf om daarmee om te gaan. Zeker wanneer bepaalde verwachtingen of drukkende emoties opduiken die betrekking hebben tot het gesprek. Het is ook belangrijk om even stil te staan waar je die vaardigheid (niet reageren maar antwoorden vanuit gewaarzijn kunt toepassen.

Voor jou?

Mindfulness, iets voor jou? Sinds 2009 heb ik mindfulness leren kennen. Mijn dagelijks leven is daardoor veranderd. Het is niet spectaculair gewijzigd, maar wel heel duidelijk. Het toepassen van mindfulness vraagt wel veel wilskracht en zelfdiscipline. De kunst bestaat erin om mindfulness regelmatig te beoefenen, zonder onmiddellijk resultaat te verwachten. Als je dat doet, zul je er echt iets aan hebben.

Het ligt natuurlijk voor de hand dat er bepaalde verwachtingen bij je opkomen. Mindfulness kan een diepgaand effect op het leven hebben. De innige verbondenheid met jezelf loont zeker! Het effect van mindfulness hier in een notendop:

• toenemende innerlijke rust en ontspanning.

• het ontwikkelen van eigenschappen zoals vriendelijkheid en mededogen.

• merkbare betere concentratie.

• minder denken, minder piekeren: meer voelen, gewaarzijn.

• aanleren van een bijzondere vorm van aandacht geven: doelgericht.

• je leert de vaardigheid aan om in het nu te leven, hier zijn.

• de manier waarop je denkt en voelt veranderd: meer zelfkennis en inzicht.

• meer bewuste aandacht kan je toepassen in verschillende situaties.

Het mooiste effect van mindfulness vind ik, dat is het ontdekken van die innerlijke kern in jezelf, waarin rust en stilte plaatsvindt. Jouw eigen innerlijke kern dat je toespreekt met zijn zachte stem, jouw hartstem.

Ben je eraan toe om een intense training te volgen?

Door mindfulness toe te passen, leren we geleidelijk een andere modus aan: de 'zijn' modus.

De ‘doe' modus wil problemen aanpakken en direct proberen oplossen. In de ‘zijn’ modus zal men de problemen trachten los te laten. Wanneer mensen in de ‘doe’ modus staan, dan gaan ze bepaalde situaties willen analyseren en uitdiepen. In de ‘zijn’ modus gaan we bewust ‘in de ervaring’ staan en uit die ervaring leren.

Mensen zijn doelgericht en ambitieus in de ‘doe’ modus. We laten de doelgerichtheid los in de ‘zijn’ modus. De doe-modus treedt in wanneer de geest descripanties registreert tussen een idee hoe iets is (of hoe het wordt verwacht te zijn) en een idee van hoe men wenst dat het is. In de zijnsmodus wordt deze discipantiegerichte verwerking verlaten. De zijnsmodus concentreert zich op het 'accepteren' en 'toelaten' van wat er is, zonder een directe druk om dat te veranderen.

Mijn eigen beleving:

Mindfulness betekent voor me, dit alles loslaten. Mijn vastgeroeste concepten en ideeën loslaten. Dat is niet eenvoudig voor me, omdat juist die concepten en ideeën me enige controle en stabiliteit kunnen geven. Ik besef nu door het toepassen van meditatie dat er concepten en ideeën in mijn geest ronddwalen. Dat deze concepten de realiteit niet vormen. Dat ze mijn realiteit zelfs kunnen vertekenen. Mijn zachte stem zegt me: ervaar intens wat je ervaart! Laat je niet leiden door opkomende gedachten.

Een deel van ons bewustzijn wordt opgeslorpt door onze omgeving. Ben je bewust wat de omgeving doet met jouw lijf: wandelen in een drukke straat, in de mooie natuur of bij emotioneel geladen situaties? Alles, maar werkelijk alles heeft een impact op jouw lichaam. Tijdens de acht weken mindfulnesstraining ontwikkel je meer lichaamsgewaarzijn. Met enige oefening ontwikkelen jij het vermogen om bewust jouw eigen lichaamstaal te verstaan. Alles te herkennen wat er opkomt in het lichaam. Ook eventuele instructies dat via onze intuïtie en het gevoel opkomt te leren volgen en vertrouwen.

Mindfulness kan jou helpen om negatieve gedachtepatronen te herkennen. Deze moeten worden opgespoord en losgelaten worden. Ik heb ontdekt dat veel gedachtepatronen me sturen in een richting dat ik zelf niet wil. Door mindfulness bij mezelf toe te passen krijgen deze patronen veel minder daadkracht. In de mindfulnesstraining staan jouw emoties en gedachten centraal. Is mindfulness iets voor jou? Wat vertelt jouw hart nu aan jou?